Ngày 8/02, tức ngày 11 tháng Giêng, cộng đồng người Tày của thị trấn Bắc Hà (xã Tà Chải cũ), long trọng tổ chức Lễ hội xuống đồng năm 2025. Đây là lễ hội truyền thống với những hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể thao dân tộc đặc sắc thu hút đông đảo bà con nhân dân và khách du lịch tham dự.
Quang cảnh nơi tổ chức lễ hội
Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lào Cai. Theo đó, từ ngày 01/11/2024, xã Tà Chải chính thức sáp nhập vào thị trấn Bắc Hà. Để giữ gìn nét đẹp truyền thống, phong tục tập quán của cộng đồng người Tày đang sinh sống trên địa bàn, năm 2025 thị trấn Bắc Hà lần đâu tiên tổ chức lễ hội xuống đồng. Lễ hội năm nay đã thu hút đông đảo người dân và du khách nô nức tham dự.
Tục rước đất, rước nước
Lễ hội gồm 2 phần: Phần lễ tương đối đơn giản. Giữa sân vận động trung tâm thị trấn Bắc Hà, người ta dựng một cây nêu bằng cây tre to, có gắn một vòng tròn dán giấy đỏ (biểu tượng cho mặt trời). Dưới chân cây nêu là những mâm lễ của các tổ dân phố trên địa bàn và của các gia đình thành kính dâng lên cúng thần, báo cáo thành quả trong một năm lao động sản xuất, cảm ơn thần nông đã phù hộ, mời thần về dự hội với con cháu... cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi... Mở đầu lễ hội là phần lễ được bắt đầu từ tục rước đất, rước nước. Đoàn rước bao giờ cũng đi từ rất sớm khi trời còn chưa rõ mặt người. Khi đoàn rước về đến địa điểm làm lễ, thầy cúng ra hiệu cho đội nhạc lễ tấu lên ba hồi kèn trống vang vọng cả núi rừng, trời đất, tiếp đó thầy cúng thực hiện nghi lề cúng..., các già làng, trưởng tộc, trưởng họ, những người có uy tín nhất trong cộng đồng người Tày dâng mâm cúng bao gồm các sản vật do chính bàn tay lao động cần cù của đồng bào Tày nơi đây làm ra, bao gồm gà trống tơ, lợn cắp nách và các loại hoa quả... vàng mã, giấy bảng, hương... Thầy khấn, làm phép để xua đuổi ma quỷ, xua đuổi điều không may, rồi thầy tung lộc (là các hạt giống) của thần linh cho dân bản... Cuối phần lễ là nghi lễ xuống đồng (cày ruộng) với mong muốn đường cày may mắn đầu năm sẽ mang lại dân khang, vật thịnh, mùa màng bội thu...
Thầy cả làm lễ cúng
Các mâm cỗ dâng cúng thần linh của các tổ dân phố
Sau lễ cầu khấn, ông chủ lễ hội gióng lên hồi chiêng bắt đầu phần hội. Trò chơi ném còn thu hút đông đảo mọi người tham gia. Quả còn được làm bằng vải, buộc nơ, trang trí, thêu rất đẹp. Ðồng thời, lễ hội diễn ra các trò chơi như đu quay, kéo co và đi cầu khỉ giữa các thôn nữ, trai bản trẻ trung. Trong vòng người đông đúc reo hò, cổ vũ, các chàng trai thi đấu hết mình để đem vinh quang cho địa phương mình và thể hiện mình trước các thôn nữ... Tiếp đó là hội diễn văn nghệ. Các đoàn mang đến lễ hội những tiết mục văn nghệ đặc sắc nhất để thi tài.
Lễ khai đu của thầy cả
Đại diện chính quyền địa phương khai còn
Khởi động máy cày trong lễ tịch điền
Các điệu xòa, điệu múa Tày, múa xuống đồng, múa địu, múa gieo hạt, múa thu hoạch, múa lên nương... thể hiện những nét uyển chuyển, quyến rũ. Các tiết mục ca hát ca ngợi Ðảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước đổi mới, đặc biệt là hát giao duyên tình yêu lứa đôi, hẹn hò nghe bồi hồi, xao xuyến. Trong lễ hội, trai gái gặp nhau làm quen, tìm hiểu, thử tài nhau qua các hoạt động văn hóa - văn nghệ, tỏ tình, hẹn hò nhau trong các buổi chợ phiên...
Đông đảo người dân và du khách tham gia vòng Xòe dưới gốc cây lêu
Kết thúc lễ hội, tất cả mọi người tay nắm chặt tay hòa mình vào điệu xòe được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Có thể thấy, Lễ hội xuống đồng của cộng đồng người Tày ở thị trấn Bắc Hà được tổ chức đã tạo ra sân chơi vui vẻ, lành mạnh, ý nghĩa vào dịp Tết, quảng bá văn hóa, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, giúp mọi người hướng về cội nguồn dân tộc. Lễ hội đã trở thành điểm nhấn văn hóa hấp dẫn khách du lịch tới tham quan, tìm hiểu nét đẹp văn hóa lễ hội...
Các trò chơi được tổ chức tại lễ hội