Nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Lào Cai, Bắc Hà có miền sông núi hùng vỹ, nơi sinh tụ của 14 dân tộc anh em và được mệnh danh là vùng đất cao nguyên trắng. Từ ngàn năm qua, lịch sử huyện Bắc Hà thật xứng đáng là những trang sử hào hùng oanh liệt. Đặc biệt, trong 75 năm qua, kể từ thời điểm Đảng bộ huyện được thành lập, Bắc Hà đã chứng kiến những sự đổi thay vô cùng to lớn; lịch sử Bắc Hà được viết tiếp những nét son hùng tráng, góp phần làm thay đổi vị thế và nâng tầm giá trị con người, vùng đất Bắc Hà như ngày hôm nay.

         Bắc Hà có một quá trình lịch sử hình thành, phát triển lâu dài cùng với truyền thống anh dũng chống giặc ngoại xâm bảo vệ quê hương. Sau cách mạng tháng Tám, để củng cố chính quyền và bảo vệ thành quả cách mạng. Ban cán sự Đảng tỉnh Lào Cai cử các phái đoàn công tác vào Bắc Hà để tăng cường xây dựng cơ sở cách mạng và thành lập chính quyền quân quản.

         Trong thời gian này, nhằm làm chuyển biến cục diện chiến tranh, Ban thường vụ Trung ương Đảng chỉ thị cho liên khu 10 mở chiến dịch lê Hồng Phong Màn I và lấy Lào Cai làm hướng chính. Trước thắng lợi liên tiếp của chiến dịch và xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ, ngày 12/3/1950, Tỉnh ủy Quyết định thành lập Ban Cán sự Đảng huyện Bắc Hà, do đồng chí Nguyễn Quang Tự làm Trưởng ban.

          Đây là mốc son chói lọi trong quá trình hình thành và phát triển huyện Bắc Hà. Ngay sau khi ra đời, Ban cán sự Đảng huyện đã tích cực triển khai thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện cụ thể của huyện; lãnh đạo Nhân dân các dân tộc Bắc Hà đứng lên đấu tranh, phối hợp với bộ đội chủ lực giải phóng Bắc Hà vào ngày 20/9/1950, mở đầu cho chiến dịch giải phóng hoàn toàn tỉnh Lào Cai vào cuối năm 1950.

         Từ đây, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc huyện Bắc Hà bước vào thời kỳ cách mạng mới, xây dựng hậu phương vững chắc, tích cực tham gia sức người, sức của cho cuộc kháng chiến chống Pháp, tiễu phỉ. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đảng bộ huyện Bắc Hà đã chỉ đạo thực hiện thắng lợi việc xây dựng hợp tác xã, đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước; đồng thời huy động sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước toàn thắng, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, đầu năm 1976, tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn, Đảng bộ Bắc Hà tiếp tục lãnh đạo đồng bào các dân tộc địa phương thực hiện tốt 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

         Khi tái lập tỉnh Lào Cai vào tháng 10/1991, Bắc Hà trở thành 1 trong 9 huyện, thị xã của tỉnh. Hơn 30 năm thực hiện nghị quyết với 6 nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ huyện, từ Đại hội lần thứ 18 (1991 - 1996) đến Đại hội 24 (2020 - 2025), vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới, đặc biệt là triển khai Chương trình 135 và các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình trọng tâm hướng về cơ sở của Tỉnh ủy Lào Cai, huyện Bắc Hà đã đạt những thành tựu quan trọng.

         Từ 1 chi bộ đảng với 8 đảng viên ngày đầu thành lập, năm 1991, Đảng bộ huyện Bắc Hà có hơn 800 đảng viên, sinh hoạt tại 58 chi, đảng bộ. Đến nay, tổng số đảng viên tăng hơn 6 lần, với hơn 5.000 đảng viên, sinh hoạt tại 50 chi bộ, đảng bộ trực thuộc.

         Phát huy truyền thống đoàn kết, cách mạng, trải qua 75 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ huyện Bắc Hà đã vượt qua muôn vàn những khó khăn, đề ra các chủ trương đúng đắn, lãnh đạo thắng lợi sự nghiệp cách mạng của địa phương. Trong giai đoạn hiện nay, Đảng bộ huyện Bắc Hà đã tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, tạo chuyển biến tích cực, có chiều sâu trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức với khát vọng vươn lên.

Các kỳ Đại hội gần đây của Đảng bộ huyện

          Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, hợp lý; giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng và ngành dịch vụ. Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản vẫn duy trì và phát triển khá, là trụ đỡ cho nền kinh tế. Đặc biệt, từ một huyện thuần nông với lối canh tác truyền thống, các địa phương dần có sự chuyển dịch từ sản xuất nông nghiệp an sinh sang phát triển nông nghiệp hàng hóa, các cây trồng chủ lực có sự phát triển rõ nét hơn, đã hình thành một số vùng sản xuất tập trung (vùng sản xuất chè, quế, cây ăn quả ôn đới).

Xây dựng huyện Bắc Hà ngày càng phát triển về mọi mặt

         Nét đổi thay khác ở Bắc Hà có thể cảm nhận được là từ khi chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai. Trong điều kiện là một huyện nghèo, có xuất phát điểm thấp, hầu hết các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, với sự đoàn kết, nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân; đến nay, sau hơn 10 năm triển khai xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn huyện Bắc Hà đã có sự khởi sắc toàn diện, tạo đổi thay trên nhiều bản làng vùng cao. Công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát, nhà bị ảnh hưởng của bão số 3 được các cấp, các ngành, địa phương, nhân dân đồng sức, đồng lòng triển khai thực hiện, với mục tiêu đến hết tháng 5 năm 2025 trên địa bàn huyện không còn nhà tạm, nhà dột nát.

         Cơ sở hạ tầng nông thôn được tăng cường đầu tư xây dựng đồng bộ, khang trang hơn, đặc biệt là các công trình thiết yếu được khởi công mới và đưa vào sử dụng như: giao thông, trường học, trạm y tế, thủy lợi, vệ sinh môi trường, nước sạch đã ngày càng phát huy hiệu quả, đáp ứng tốt hơn nhu cầu sản xuất và đời sống của người dân.

         Lĩnh vực phát triển du lịch dịch vụ có thể nói là một trong dấu ấn đậm nét nhất của Đảng bộ huyện trong những kỳ Đại hội gần đây; là minh chứng của sự năng động, sáng tạo, nắm bắt thời cơ trên cơ sở khai thác các tiềm năng thế mạnh của địa phương trong từng giai đoạn phát triển. Trong đó, điểm nhấn là dựa trên yếu tố khai thác các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc địa phương. Để đến hôm nay, Bắc Hà bước đầu đã trở thành điểm đến hấp dẫn trong bản đồ du lịch Việt Nam. Kết thúc năm 2024, Bắc Hà đã đón 720 nghìn lượt khách; Doanh thu du lịch đạt 720 tỷ đồng.

         Lĩnh vực văn hoá - xã hội có những phát triển mới, góp phần quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Hình ảnh những ngôi trường khang trang, hiện đại với đầy đủ cơ sở vật chất, đáp ứng nhu cầu dạy và học tại tất cả các địa phương trong huyện, kể cả những địa bàn được coi là khó khăn nhất của vùng cao Bắc Hà là minh chứng rõ nét cho sự đổi thay về công tác giáo dục tại địa phương trong những năm gần đây.

         Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao diễn ra sôi nổi, được tổ chức thường xuyên, đáp ứng nhu cầu về đời sống tinh thần cho nhân dân. Tỷ lệ hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 85%; thôn, bản, tổ dân phố đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 75%.

         Công tác Y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được triển khai thực hiện tốt. Tỷ lệ bác sỹ trên 1 vạn dân là 7,4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị khám, chữa bệnh được đầu tư tăng hàng năm. Hiện nay, bệnh viện đa khoa, Trung tâm Y tế huyện đã, đang được tiếp tục xây dựng hiện đại và sẽ đi vào hoạt động ngay trong năm 2025 này. Các Trạm y tế đều được đầu tư xây dựng theo mẫu định hình của Bộ y tế và được đầu tư các trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động chuyên môn và công tác truyền thông giáo dục sức khoẻ.

         Lĩnh vực thông tin và truyền thông, chuyển đổi số tiếp tục được quan tâm chỉ đạo. Năm 2024, thực hiện Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành và đánh giá chất lượng phục vụ của người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công theo thời gian thực trên môi trường điện tử, huyện Bắc Hà đạt 89,89 điểm đứng thứ 3/9 huyện, thị xã, thành phố.  

         Lĩnh vực lao động, việc làm, giảm nghèo và đảm bảo an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, hiệu quả: tỉ lệ giảm nghèo là 5,67%. Trong năm có gần 1.500 lao động được giải quyết việc làm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 67,8%; Tỷ lệ lao động trong lĩnh vực nông nghiệp dưới 71,5%.

         Sau ngày giải phóng năm 1950 và cuộc tiễu phỉ hoàn toàn thắng lợi; mảnh đất vùng cao Bắc Hà luôn giữ gìn được sự bình yên, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển về mọi mặt của đời sống xã hội.  Đó là những nỗ lực đóng góp không ngừng nghỉ của các đơn vị lực lượng vũ trang huyện.

         Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị luôn được đảng bộ tập trung chỉ đạo trên cả 5 trụ cột: Chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của đảng bộ được nâng lên, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 các khóa XI, XII, XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã mang lại những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên.

         Trải qua 75 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng bộ huyện Bắc Hà đã lãnh đạo cán bộ, đảng viên, Nhân dân các dân tộc trong huyện đạt những thành tựu to lớn và đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân trong kháng chiến chống thực dân Pháp”; trong xây dựng xã hội mới được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất và nhiều bằng khen, huân chương, cờ thi đua của tỉnh, bộ ngành Trung ương và của Chính phủ. Hàng nghìn cán bộ, đảng viên, chiến sĩ lực lượng vũ trang, nhân dân được tặng thưởng, vinh danh.

         Với khát vọng phát triển để đời sống Nhân dân ngày càng no ấm, hạnh phúc, trước vận hội mới, huyện Bắc Hà tiếp tục nỗ lực khai thác các tiềm năng, lợi thế của địa phương, nhất là trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ khi khi nhiều dự án quan trọng có sự lan tỏa, có tính liên kết vùng, quốc tế được khởi công triển khai trên địa bàn tỉnh: dự án Đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; xây dựng Cầu đường bộ qua sông Hồng. Nâng cấp đường cao tốc đoạn Yên Bái - Lào Cai lên 4 làn xe, Cảng Hàng không Sa Pa, Nâng cấp, mở rộng tuyến đường từ Bắc Ngầm đến Bắc Hà lên 12m…

          Những yếu tố thuận lợi này cùng với truyền thống khát vọng vươn lên trong suốt chặng đường 75 năm qua của Đảng bộ huyện, sẽ giúp địa phương phát huy tiềm năng, lợi thế, đưa Bắc Hà trở thành địa phương phát triển khá của tỉnh Lào Cai, là trung tâm khu lịch đặc sắc của khu vực và hướng tới là khu du lịch Quốc gia. Bắc Hà sẵn sàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.